۱۰ نشانه اوليه بيماري‌هاي چشمي كه نبايد ناديده بگيريد
چشم‌ها يكي از حساس‌ترين و پيچيده‌ترين اندام‌هاي بدن انسان هستند و سلامت آن‌ها نقش اساسي در كيفيت زندگي دارد. بسياري از بيماري‌هاي چشمي در مراحل اوليه علائم ظريفي دارند كه به‌راحتي ناديده گرفته مي‌شوند. اما غفلت از اين نشانه‌ها مي‌تواند به آسيب‌هاي جدي و گاه غيرقابل بازگشت منجر شود. تشخيص زودهنگام بيماري‌هاي چشمي نه‌تنها احتمال درمان موفق را افزايش مي‌دهد بلكه از بروز عوارض جبران‌ناپذير مانند كاهش دائمي بينايي جلوگيري مي‌كند. در اين مقاله به بررسي ده نشانه هشداردهنده اوليه بيماري‌هاي چشمي مي‌پردازيم كه آگاهي از آن‌ها مي‌تواند به حفظ سلامت بينايي كمك كند.
چرا تشخيص زودهنگام بيماري‌هاي چشمي اهميت دارد؟
بسياري از بيماري‌هاي چشمي، از جمله آب سياه (گلوكوم)، دژنراسيون ماكولا و رتينوپاتي ديابتي، در مراحل ابتدايي بدون علامت هستند. در واقع فرد ممكن است تا زمان پيشرفت شديد بيماري متوجه مشكل خود نشود. در اين مرحله معمولاً آسيب به عصب بينايي يا شبكيه غيرقابل بازگشت است. به همين دليل، مراجعه منظم به چشم‌پزشك و آگاهي از نشانه‌هاي اوليه، اهميت ويژه‌اي دارد. تشخيص زودهنگام امكان مداخله درماني، كنترل فشار چشم، اصلاح عيوب انكساري يا تغيير سبك زندگي را فراهم مي‌كند و از پيشرفت بيماري جلوگيري مي‌نمايد.
نشانه اول: تاري يا دو بيني ناگهاني
تاري ديد، چه به‌صورت تدريجي و چه ناگهاني، يكي از شايع‌ترين علائم هشداردهنده بيماري‌هاي چشمي است. اگر تاري ديد در يك يا هر دو چشم به‌طور ناگهاني رخ دهد، ممكن است نشانه بروز سكته چشمي، جداشدگي شبكيه يا التهاب عصب بينايي باشد. دو بيني نيز گاه به دليل ضعف عضلات حركتي چشم، بيماري‌هاي عصبي يا ديابت ايجاد مي‌شود. در چنين شرايطي بايد بلافاصله به چشم‌پزشك مراجعه كرد تا علت دقيق مشخص شود و از آسيب دائمي جلوگيري گردد.
بيشتر بخوانيد: توصيه‌هاي نهايي براي پيدا كردن عينك مناسب براي چشمان شما
نشانه دوم: ديدن لكه‌ها، سايه‌ها يا نورهاي چشمك‌زن
مشاهده لكه‌هاي شناور يا فلاش‌هاي نوري در ميدان ديد ممكن است بي‌خطر و ناشي از تغييرات طبيعي زجاجيه باشد، اما در برخي موارد مي‌تواند نشانه جداشدگي شبكيه باشد؛ وضعيتي كه در صورت عدم درمان فوري ممكن است منجر به نابينايي شود. اگر لكه‌ها يا نورهاي چشمك‌زن به‌صورت ناگهاني و همراه با كاهش ديد ظاهر شوند، مراجعه فوري به پزشك ضروري است.
بهترين جراح زيبايي پلك در تبريز
نشانه سوم: خشكي، سوزش يا احساس جسم خارجي در چشم
خشكي چشم يكي از مشكلات رايج امروزي است، به‌ويژه در ميان افرادي كه مدت طولاني با كامپيوتر يا تلفن همراه كار مي‌كنند. اما اگر احساس سوزش، خارش يا وجود جسم خارجي در چشم‌ها دائمي باشد، مي‌تواند نشانه سندرم خشكي مزمن چشم يا اختلال در غدد اشكي باشد. در بعضي موارد، اين وضعيت به علت بيماري‌هاي خودايمني مانند سندرم شوگرن يا مصرف برخي داروها ايجاد مي‌شود. استفاده از اشك مصنوعي، اصلاح شرايط محيطي و درمان‌هاي دارويي مي‌تواند در كنترل اين عارضه مؤثر باشد.
نشانه چهارم: قرمزي يا التهاب مداوم چشم
قرمزي چشم هميشه به معناي خستگي يا كم‌خوابي نيست. در برخي موارد، قرمزي مي‌تواند علامت التهاب داخل چشمي (يووئيت)، عفونت‌هاي ويروسي يا باكتريايي، يا حتي افزايش فشار داخل چشم باشد. اگر قرمزي همراه با درد، ترشح، تاري ديد يا حساسيت به نور باشد، مراجعه به چشم‌پزشك ضروري است. درمان به‌موقع مي‌تواند از پيشرفت عفونت يا التهاب و آسيب به ساختارهاي داخلي چشم جلوگيري كند.
نشانه پنجم: درد يا احساس فشار در چشم
درد در ناحيه چشم مي‌تواند از علائم بيماري‌هايي مانند گلوكوم حاد زاويه بسته باشد كه يك فوريت پزشكي محسوب مي‌شود. در اين حالت، فشار داخل چشم به‌طور ناگهاني افزايش مي‌يابد و ممكن است با سردرد، تهوع و كاهش ديد همراه باشد. دردهاي مزمن چشم نيز ممكن است ناشي از التهاب عصب بينايي، سينوزيت يا خشكي چشم باشند. تشخيص دقيق علت درد تنها با معاينه تخصصي امكان‌پذير است.
نشانه ششم: دشواري در ديد شبانه
كاهش ديد در تاريكي يا هنگام رانندگي در شب، يكي از نشانه‌هاي اوليه آب مرواريد يا دژنراسيون شبكيه است. در اين حالت، عدسي چشم شفافيت خود را از دست مي‌دهد و ديد در نور كم به‌تدريج دشوار مي‌شود. افراد مبتلا معمولاً از پخش نور چراغ‌ها و هاله در اطراف آن شكايت دارند. اصلاح با عينك ممكن است در مراحل اوليه كمك‌كننده باشد، اما در موارد پيشرفته، جراحي آب مرواريد تنها راه مؤثر درمان است.
نشانه هفتم: حساسيت شديد به نور
حساسيت غيرعادي به نور (فوتوفوبيا) مي‌تواند ناشي از التهاب قرنيه، عفونت ويروسي، يا خشكي مزمن چشم باشد. در برخي بيماري‌هاي داخلي مانند مننژيت نيز اين علامت مشاهده مي‌شود. اگر چشم‌ها به‌طور مداوم در برابر نور اذيت شوند، بايد علت آن بررسي شود تا از آسيب‌هاي بعدي جلوگيري شود.
نشانه هشتم: كاهش ديد محيطي
از دست دادن تدريجي ديد جانبي يا محيطي اغلب از علائم اوليه گلوكوم است. اين بيماري به‌دليل افزايش تدريجي فشار داخل چشم به عصب بينايي آسيب مي‌رساند و معمولاً بدون درد و علامت آشكار پيشرفت مي‌كند. افراد ممكن است تا مراحل پيشرفته متوجه اين تغيير نشوند. انجام معاينات منظم و سنجش فشار چشم بهترين راه پيشگيري از آسيب دائمي ناشي از گلوكوم است.
نشانه نهم: خستگي يا سنگيني چشم‌ها
خستگي مداوم چشم‌ها ممكن است به‌دليل استفاده طولاني از وسايل ديجيتال يا عيوب انكساري اصلاح‌نشده مانند آستيگماتيسم باشد. اما در بعضي موارد، خستگي چشم مي‌تواند نشانه اختلالات عملكردي عضلات حركتي چشم يا مشكلات عصبي باشد. انجام تمرينات چشمي، استفاده صحيح از عينك و رعايت قانون ۲۰-۲۰-۲۰ (هر ۲۰ دقيقه، ۲۰ ثانيه استراحت و نگاه به نقطه‌اي در فاصله ۲۰ فوت) مي‌تواند تا حد زيادي اين علائم را كاهش دهد.
نشانه دهم: تغيير رنگ عنبيه يا لكه روي سفيدي چشم
تغيير رنگ بخش‌هاي مختلف چشم يا ظهور لكه‌هاي تيره در سفيدي چشم مي‌تواند گاه نشانه التهاب، عفونت يا در موارد نادرتر تومورهاي چشمي باشد. هرگونه تغيير ظاهري در سطح چشم بايد جدي گرفته شود، به‌ويژه اگر با تغيير ديد، درد يا تورم همراه باشد.
چه زماني بايد به چشم‌پزشك مراجعه كرد؟
به‌طور كلي، هر علامت غيرعادي كه بيش از چند روز ادامه يابد يا با درد و كاهش ديد همراه باشد، نيازمند بررسي تخصصي است. بزرگسالان سالم بهتر است حداقل هر دو سال يك‌بار معاينه كامل چشم انجام دهند. افراد بالاي ۴۰ سال، بيماران مبتلا به ديابت، فشار خون بالا يا سابقه خانوادگي بيماري‌هاي چشمي بايد سالي يك‌بار به چشم‌پزشك مراجعه كنند.
راه‌هاي پيشگيري از بيماري‌هاي چشمي
پيشگيري هميشه آسان‌تر و كم‌هزينه‌تر از درمان است. رعايت چند اصل ساده مي‌تواند نقش مؤثري در حفظ سلامت بينايي داشته باشد. مصرف ميوه‌ها و سبزيجات غني از آنتي‌اكسيدان مانند هويج، اسفناج و زغال‌اخته به تقويت شبكيه كمك مي‌كند. استفاده از عينك آفتابي استاندارد در برابر اشعه فرابنفش، كاهش زمان استفاده از صفحه‌نمايش‌ها و پرهيز از ماليدن چشم‌ها از ديگر اقدامات مهم پيشگيرانه است. كنترل قند خون در بيماران ديابتي و ترك سيگار نيز از بروز آسيب‌هاي شبكيه و عدسي جلوگيري مي‌كند.
جمع‌بندي
چشم، آينه سلامت بدن است و كوچك‌ترين تغيير در عملكرد يا ظاهر آن مي‌تواند نشانه‌اي از بروز بيماري‌هاي مهم باشد. توجه به علائم اوليه، مراجعه منظم به پزشك و رعايت اصول مراقبت از چشم، كليد اصلي پيشگيري از كاهش بينايي است. اگر دچار تاري ديد، درد، لكه‌هاي شناور يا هرگونه تغيير غيرطبيعي در بينايي خود شده‌ايد، مراجعه به چشم‌پزشك را به تعويق نيندازيد. تشخيص به‌موقع مي‌تواند تفاوت ميان درمان كامل و آسيب دائمي باشد.
برچسب: ،