آب مرواريد يا كاتاراكت: توضيح كامل از علل تا درمان
آب مرواريد يا كاتاراكت يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي چشمي است و زماني رخ مي‌دهد كه عدسي طبيعي چشم شفافيت خود را از دست مي‌دهد و به‌تدريج كدر مي‌شود. عدسي در حالت سالم، نور را روي شبكيه متمركز مي‌كند، اما با آغاز كدري، عبور نور مختل شده و وضوح ديد كاهش مي‌يابد. اين فرايند معمولاً به‌طور تدريجي اتفاق مي‌افتد و مي‌تواند نتيجه پيري، آسيب‌ديدگي، بيماري‌هاي زمينه‌اي يا برخي داروها باشد.
افرادي كه دچار آب مرواريد مي‌شوند، معمولاً تاري ديد، كاهش كنتراست، حساسيت به نور، تغيير در درك رنگ‌ها و حتي گاهي دوبيني را تجربه مي‌كنند. با پيشرفت بيماري، اين علائم ممكن است شدت بيشتري پيدا كنند و كيفيت زندگي فرد را تحت تأثير قرار دهند.
علت بروز آب مرواريد
علت اصلي بروز آب مرواريد كدر شدن تدريجي عدسي است. اين تغيير در شفافيت مي‌تواند دلايل متفاوتي داشته باشد، اما برخي عوامل بيش از سايرين شناخته شده‌اند.
مهم‌ترين علت، افزايش سن است. با گذشت زمان، ساختار پروتئين‌هاي موجود در عدسي تغيير كرده و منجر به تجمع و كدري آن مي‌شود. اين روند طبيعي پيري سبب مي‌شود كه آب مرواريد در افراد مسن بسيار شايع باشد.
ديابت نيز عامل مهم ديگري است. در اين بيماري، تغييرات متابوليكي و بالا رفتن قند خون مي‌تواند ساختار عدسي را تحت تأثير قرار دهد و احتمال ايجاد آب مرواريد را افزايش دهد. آسيب‌هاي چشمي مانند ضربه، بريدگي يا سوختگي نيز ممكن است باعث بروز اين بيماري شوند، حتي اگر آسيب سال‌ها پيش اتفاق افتاده باشد.
مصرف طولاني‌مدت داروهاي كورتيكواستروئيدي يكي از عوامل شناخته شده در افزايش خطر كاتاراكت است. سابقه خانوادگي نيز نقش مهمي ايفا مي‌كند؛ اگر يكي از اعضاي نزديك خانواده به اين بيماري مبتلا باشد، احتمال بروز آن در ديگر افراد خانواده بيشتر مي‌شود.
عوامل ديگري مانند مصرف زياد الكل، استعمال دخانيات و قرار گرفتن طولاني‌مدت در معرض نور فرابنفش خورشيد نيز مي‌توانند در ايجاد آب مرواريد مؤثر باشند. همچنين برخي بيماري‌ها مانند فشار خون بالا يا اختلالات متابوليكي مي‌توانند ريسك بروز آن را افزايش دهند.
علائم آب مرواريد
آب مرواريد معمولاً به آرامي پيشرفت مي‌كند و در مراحل ابتدايي ممكن است بدون علامت باشد. اما با افزايش ميزان كدري عدسي، علائم به‌تدريج مشهود مي‌شوند.
يكي از رايج‌ترين علائم، كاهش وضوح ديد است. افراد احساس مي‌كنند تصاوير تار، مه‌آلود يا بدون وضوح كافي ديده مي‌شوند. برخي بيماران نسبت به نور شديد حساسيت بيشتري پيدا مي‌كنند. نور چراغ‌هاي خيابان، نور خورشيد يا چراغ‌هاي خودرو ممكن است براي فرد آزاردهنده باشد.
افت كيفيت ديد در شب يكي ديگر از نشانه‌هاي شايع است. در محيط‌هاي كم‌نور، ديد فرد كاهش يافته و تشخيص جزئيات دشوارتر مي‌شود. برخي افراد تغييراتي در ادراك رنگ‌ها گزارش مي‌دهند؛ رنگ‌ها ممكن است كم‌رنگ‌تر يا متفاوت از حالت طبيعي ديده شوند.
در بعضي موارد، بيماران دچار دوبيني در يك چشم مي‌شوند. تغيير مكرر شماره عينك نيز از ديگر نشانه‌هايي است كه ممكن است فرد را به وجود مشكل در عدسي مشكوك كند. ديدن هاله يا حلقه‌هاي نوري اطراف چراغ‌ها از علائم ديگر آب مرواريد است.
در صورت مشاهده هر يك از اين نشانه‌ها، مراجعه به چشم‌پزشك براي بررسي دقيق ضروري است.
تشخيص آب مرواريد
تشخيص اين بيماري به‌وسيله معاينه چشمي توسط متخصص انجام مي‌شود. پزشك با استفاده از ابزارهاي مخصوص، شفافيت عدسي را بررسي مي‌كند و ميزان كدري آن را ارزيابي مي‌كند. آزمون‌هاي بينايي نيز براي تشخيص ميزان كاهش ديد انجام مي‌شود. گاهي معاينه با اسليت‌لمپ يا اتساع مردمك به متخصص كمك مي‌كند تا وضعيت عدسي و ساير بخش‌هاي داخلي چشم را با دقت بيشتري بررسي كند.
درمان آب مرواريد
درمان آب مرواريد به شدت بيماري و تأثير آن بر زندگي روزمره فرد بستگي دارد. در مراحل ابتدايي، زماني كه علائم خفيف هستند، پزشك ممكن است تنها نظارت و مديريت سبك زندگي را توصيه كند. بهبود نور محيط، استفاده از عينك مناسب و اجتناب از نورهاي شديد از جمله اين اقدامات است.
اما زماني كه كدري عدسي پيشرفت كرده و بينايي فرد را به‌طور جدي مختل مي‌كند، بهترين گزينه درمان، جراحي خواهد بود. جراحي آب مرواريد يك روش رايج و بسيار موفق است.
در اين عمل، عدسي كدر شده از چشم خارج مي‌شود. روش رايج فيكوامولسيفيكيشن در آن به كار مي‌رود؛ در اين تكنيك جراح با استفاده از امواج اولتراسوند عدسي را خرد كرده و از چشم خارج مي‌كند. سپس يك عدسي مصنوعي شفاف (IOL) در داخل چشم قرار مي‌گيرد تا بينايي بيمار بازگردد. اين عمل معمولاً با بي‌حسي موضعي انجام مي‌شود و روند بهبودي آن سريع است.
پس از جراحي، پزشك معمولاً پيگيري‌هاي منظم را توصيه مي‌كند تا روند بهبود كنترل شود و در صورت وجود هرگونه عارضه، به‌سرعت رسيدگي انجام شود.
در حال حاضر دارويي براي درمان قطعي آب مرواريد وجود ندارد و تمام روش‌هاي دارويي تنها نقش حمايتي دارند. تحقيقات علمي در زمينه درمان دارويي ادامه دارد، اما هنوز به مرحله كاربرد عملي نرسيده‌اند.
نتيجه‌گيري
آب مرواريد يكي از شايع‌ترين دلايل كاهش بينايي به‌ويژه در سنين بالا است. اين بيماري معمولاً تدريجي و بدون درد آغاز مي‌شود و اگر به‌موقع تشخيص داده شود، درمان آن بسيار موفقيت‌آميز خواهد بود. تشخيص زودهنگام، كنترل بيماري‌هاي زمينه‌اي مانند ديابت، محافظت از چشم در برابر نور UV و داشتن سبك زندگي سالم مي‌تواند نقش مهمي در پيشگيري يا كاهش سرعت پيشرفت اين بيماري داشته باشد.
اگر فردي علائم اين بيماري را تجربه كند، مراجعه سريع به متخصص چشم اهميت زيادي دارد. جراحي آب مرواريد يكي از موفق‌ترين و ايمن‌ترين انواع جراحي‌هاي چشم است و در اكثر موارد باعث بازگشت كامل يا قابل توجه بينايي مي‌شود.
اگر خواستي، اين متن را براي انتشار در سايت نيز از نظر سئو، ساختار دهي و طول پاراگراف‌ها تنظيم مي‌كنم.
برچسب: آب مرواريد،